Ειδική γλωσσική διαταραχή

Τι είναι Ειδική γλωσσική διαταραχή;

       Με τον όρο « Ειδική γλωσσική διαταραχή» περιγράφουμε τη δυσκολία στην κατάκτηση της γλώσσας με τη μορφή καθυστέρησης, η οποία δε συνοδεύεται από άλλες διαταραχές.

Χαρακτηριστικά της ειδικής γλωσσικής διαταραχής

        Ως επί το πλείστον, τα παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή μαθαίνουν τη γλώσσα με την ίδια ακολουθία με τους τυπικά αναπτυσσόμενους συνομήλικους αλλά με διαφορετικό ρυθμό.

       Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της συζήτησης με παιδιά με ΕΓΔ θα παρατηρήσετε πως:

·        δεν παίρνουν πρωτοβουλία στην έναρξη θέματος.

·        οι απαντήσεις τους είναι πολλές φορές εκτός θέματος.

·        δε χρησιμοποιούν ερωτήσεις.

·        δυσκολεύονται να απαντήσουν σε ερωτήσεις.

·        δεν αυτοδιορθώνουν τα λάθη τους.

·        δεν χρησιμοποιούν όρους ευγενείας.

·        δυσκολεύονται στην άρθρωση.

·        δυσκολεύονται στην ανάγνωση.

·        χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας.

          Στην ΕΓΔ ο γραπτός λόγος εμφανίζεται διαταραγμένος αλλά με την πάροδο του χρόνου η διαταραχή αυτή εξαλείφεται.

Ειδική γλωσσική διαταραχή ή κάτι άλλο;

       Η διάγνωση της ΕΓΔ και πόσο μάλλον η διαφοροδιάγνωσή της από άλλη διαταραχή, απαιτεί τη συνεργασία πολλών ειδικών (π.χ. παιδιάτρου, παιδοψυχολόγου, νευρολόγου, λογοθεραπευτή). Κάθε παιδί παρουσιάζει τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά, τα οποία διαφοροποιούν την ΕΓΔ από άλλες διαταραχές και δεν είναι ασφαλές να βγάλουμε διάγνωση χωρίς τη συνεργασία με άλλες ειδικότητες.

      Ο ρόλος του λογοθεραπευτή είναι η εκτίμηση των γλωσσικών λειτουργιών και η δημιουργία κατάλληλου προγράμματος παρέμβασης ανάλογα με τον τομέα στον οποίον εντοπίστηκε η δυσκολία.

Αντιμετώπιση της ειδικής γλωσσικής διαταραχής

       Η ΕΓΔ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους πέντε τομείς της γλώσσας: σημασιολογία, πραγματολογία, σύνταξη, μορφολογία φωνολογία. Δουλεύοντας και ενισχύοντας αυτούς τους τομείς τα παιδιά με ΕΓΔ μαθαίνουν τη γλώσσα με καλύτερο ρυθμό. Παρακάτω θα δείτε κάποιες ενδεικτικές ασκήσεις που ενισχύουν τους τομείς της γλώσσας.

Ασκήσεις για τη σημασιολογία

Ασκήσεις για την πραγματολογία

Ασκήσεις για τη σύνταξη

Ασκήσεις για τη μορφολογία

  Ασκήσεις για τη φωνολογία

       Ο αγαπημένος τρόπος μάθησης των παιδιών, είναι το παιχνίδι. Τα παιδιά δε βαριούνται ποτέ να παίζουν και αφομοιώνουν καλύτερα μέσα από αυτό!

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»

Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος ΣΤ’)- Δυσλεξία

       Στην καθημερινότητά μας συχνά ακούμε και χρησιμοποιούμε τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες», χωρίς να μας είναι απολύτως ξεκάθαρη η έννοιά του.

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

       Με τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» περιγράφουμε μία ομάδα πολύμορφων δυσκολιών, οι οποίες εκδηλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών, και αναφερόμαστε στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της κατανόησης και των μαθηματικών. Αυτές οι δυσκολίες είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Μαζί με τις μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως, από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μία μαθησιακή δυσκολία. Επίσης, μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (π.χ. πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών (National Joint Committee of Learning Difficulties/ NJCLD, 1988).

Είδη μαθησιακών δυσκολιών:

·        Δυσαναγνωσία

·        Δυσορθογραφία

·        Αλεξία

·        Αγραφία/ δυσγραφία

·        Δυσαριθμησία

·        Δυσλεξία

Δυσλεξία

Τι είναι η δυσλεξία;

    Με τον όρο δυσλεξία περιγράφουμε τη δυσκολία ενός παιδιού (με φυσιολογική νοημοσύνη) να αποκτήσει ορισμένες φωνολογικές/ γραφοφωνημικές δεξιότητες (δεξιότητα ανάγνωσης, δεξιότητα ορθογραφημένης γραφής) ή και άλλες νοητικές δεξιότητες (αριθμητικές δεξιότητες).

Χαρακτηριστικά που αποτελούν ενδείξεις για δυσλεξία.

    Αν φανταστείτε τη δυσλεξία σαν μία ομπρέλα, η οποία συμπεριλαμβάνει δύο ή και παραπάνω από τις άλλες μαθησιακές δυσκολίες ( δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, αλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία)· θα παρατηρήσετε πως τα χαρακτηριστικά που αποτελούν ενδείξεις για δυσλεξία είναι κοινά χαρακτηριστικά με τις υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες.

Αντιμετώπιση της δυσλεξίας

     Παρόλο που σήμερα γίνεται πρώιμη ανίχνευση μαθησιακών δυσκολιών από την προσχολική κιόλας ηλικία· η επίσημη διάγνωση δυσλεξίας γίνεται ύστερα από την ολοκλήρωση της Α’ δημοτικού, όπου το παιδί έχει διδαχτεί ανάγνωση και γραφή. Κάθε δυσλεξικός μαθητής διαφέρει στον τρόπο σκέψης και εκμάθησης από τους υπόλοιπους δυσλεξικούς μαθητές, για αυτό το πρόγραμμα παρέμβασης πρέπει να είναι εξειδικευμένο. Ωστόσο, οι δυσλεξικοί μαθητές έχουν ένα κοινό, το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου είναι πιο ανεπτυγμένο από το αριστερό.

              

Δυστυχώς, στα σχολεία η ύλη και ο τρόπος διδασκαλίας στηρίζονται μόνο στην λεκτική ανάπτυξη. Ο δυσλεξικός μαθητής, έχει ένα διαφορετικό τρόπο εκμάθησης και όταν τον προσεγγίζουμε με διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας, βιασμένο σε εικόνες, τότε η απόδοση του θα είναι σε συνάρτηση με την ηλικία και την νοημοσύνη του. 

       Ας δούμε ένα παράδειγμα πώς να διδάξουμε την αλφάβητο με την εικονογραφική μέθοδο.

     Αντί απλά να διδάξουμε τη γραφή του γράμματος Σσ, το συμπεριλαμβάνουμε σε μία εικόνα, της οποίας το όνομα αρχίζει από το συγκεκριμένο γράμμα. Με αυτόν τον τρόπο το σχήμα του γράμματος απομνημονεύεται σε σχέση με το φθόγγο του και είναι εύκολο να ανακληθεί στην πορεία.

       

Οι δυσλεξικοί μαθητές αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες όχι μόνο στη μάθηση αλλά και στο περιβάλλον τους. Είναι σημαντικό λοιπόν, να επιβραβεύουμε κάθε τους προσπάθεια και κάθε τους επίτευγμα, όσο μικρό και αν είναι. Έτσι, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή τους και τη διάθεσή τους για μάθηση και επίτευξη στόχων.

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»

Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος Ε’)- Δυσαριθμησία

               Στην καθημερινότητά μας συχνά ακούμε και χρησιμοποιούμε τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες», χωρίς να μας είναι απολύτως ξεκάθαρη η έννοιά του.

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

       Με τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» περιγράφουμε μία ομάδα πολύμορφων δυσκολιών, οι οποίες εκδηλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών, και αναφερόμαστε στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της κατανόησης και των μαθηματικών. Αυτές οι δυσκολίες είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Μαζί με τις μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως, από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μία μαθησιακή δυσκολία. Επίσης, μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (π.χ. πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών (National Joint Committee of Learning Difficulties/ NJCLD, 1988).

Είδη μαθησιακών δυσκολιών:

·        Δυσαναγνωσία

·        Δυσορθογραφία

·        Αλεξία

·        Αγραφία/ δυσγραφία

·        Δυσαριθμησία

·        Δυσλεξία

Δυσαριθμησία

Τι είναι η δυσαριθμησία;

       Με τον όρο «δυσαριθμησία» περιγράφουμε την ανεπάρκεια στην εξέλιξη των αριθμητικών δεξιοτήτων, η οποία δεν οφείλεται σε νοητική υστέρηση, την ανεπαρκή εκπαίδευση, ακουστικά ή οπτικά προβλήματα.

Χαρακτηριστικά που αποτελούν ενδείξεις για δυσαριθμησία:

Προσχολική ηλικία:

·        Δυσκολία αντίληψης μεγεθών και ποσοτήτων.

·        Δυσκολία προσανατολισμού στο χώρο (π.χ. δεξιά-αριστερά).

·        Δυσκολία κατηγοριοποίησης αντικειμένων με βάση μία λογική κατηγορία (π. χ. με βάση το σχήμα, με βάση το χρώμα, με βάση το μέγεθος).

·        Δυσκολία στην εκμάθηση αυτοματοποιημένης μέτρησης.

·        Δυσκολία αναγνώρισης τυπωμένων αριθμών.

·        Δυσκολία αντιστοίχισης ενός αριθμού με το πραγματικό του σύνολο (π.χ. 3 -> 3 μπισκότα).

·        Αδυναμία σειροθέτησης μεγεθών, αριθμών, κτλ.

·        Δυσκολία στην ολοκλήρωση εργασιών που χρειάζονται το συντονισμό ματιού- χεριού.

Σχολική ηλικία:

·        Δυσκολία στην εκμάθηση βασικών μαθηματικών πράξεων.

·        Δυσκολία στην εκμάθηση μαθηματικών συμβόλων.

·        Αδυναμία εκτέλεσης αυτόματων πράξεων (π.χ. 1+1=, 2+2=, 5+5= κτλ.).

·        Χρειάζεται πολύ χρόνο για να απαντήσει ακόμα και σε μία απλή πράξη και πολλές φορές απαντάει λάθος.

·        Δυσκολία στην αφαίρεση και τη διαίρεση περισσότερο απ’ ότι στην πρόσθεση.

·        Αδυναμία στην εκμάθηση της προπαίδειας.

·        Δυσκολία στην επιλογή των απαραίτητων πράξεων για την επίλυση ενός προβλήματος.

·        Αδυναμία διάκρισης και σωστής στοίχισης σε μία πράξη τις μονάδες, τις δεκάδες, τις εκατοντάδες, κτλ.

·        Μπερδεύει τη σειρά που ακολουθούμε κατά την εκτέλεση μια πράξης.

·        Αφαιρείται ενώ κάνει μία πράξη και συνεχίζει με άλλη (π. χ. ξεκινά με αφαίρεση και συνεχίζει με πρόσθεση).

·        Ξεχνάει να υπολογίσει τα κρατούμενα.

·        Παραλείπει, αντιστρέφει, αντικαθιστά ψηφία και σύμβολα.

·        Αδυναμία στην εκμάθηση και χρήση νομισμάτων (ευρώ και λεπτά του ευρώ).

·        Αδυναμία στην εκμάθηση της ώρας (π.χ. δεν διαβάζει τους δείκτες).

·        Αποφεύγει να παίζει παιχνίδια στρατηγικής (π.χ. επιτραπέζια παιχνίδια, σκάκι, τάβλι, κτλ) γιατί δε θυμάται τη σειρά του, το σκορ, κτλ.

·        Δυσκολία στην εκμάθηση μουσικών νότων.

Δυσαριθμησία ή άρνηση;

       Παρατηρείται πως πολλά παιδιά δεν τα πηγαίνουν καλά στο μάθημα των μαθηματικών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως παρουσιάζουν δυσαριθμησία. Ο μαθητής που απλά δεν είναι «καλός» στα μαθηματικά παρουσιάζει κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά (που αφορούν τις πράξεις) τα οποία οφείλονται στην άρνηση του για τα μαθηματικά. Ο μαθητής αυτός με την κατάλληλη προσέγγιση και εξάσκηση παρουσιάζει βελτίωση σε αντίθεση με το μαθητή με δυσαριθμησία, στον οποίο η εξάσκηση και η μελέτη δεν φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Αντιμετώπιση της δυσαριθμησίας

       Όπως σε κάθε άλλη μαθησιακή δυσκολία έτσι και στην περίπτωση της δυσαριθμησίας ενισχύουμε αρχικά τη μνήμη με ασκήσεις (βλ. άρθρο «Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος B’)- Δυσορθογραφία»). Στη συνέχεια, ενισχύουμε τον οπτικοκινητικό συντονισμό με ασκήσεις (βλ. άρθρο «Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος Δ’)- Δυσγραφία») και τον προσανατολισμό στο χώρο με ασκήσεις (βλ. άρθρο «Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος Γ’)- Αλεξία») και στο χρόνο. Παράλληλα, διδάσκουμε τις προμαθηματικές έννοιες: μικρό- μεγάλο, μικρότερο- μεγαλύτερο, ψηλό- κοντό, λίγα- πολλά, τόσα- όσα, κτλ και κάνουμε εξάσκηση με πολλές ασκήσεις, π.χ:

Επιπρόσθετα, δουλεύουμε και τη σειροθέτηση μεγεθών, ποσοτήτων και χρονολογικών αλληλουχιών με ασκήσεις, π.χ:

  

       Αφού έχουμε ολοκληρώσει με τις προμαθηματικές έννοιες, περνάμε στις μαθηματικές. Διδάσκουμε τους αριθμούς (ονομασία, γράφημα, αντιστοιχία σε σύνολο), ύστερα τις μαθηματικές πράξεις και τα σύμβολα τους (πρόσθεση +, αφαίρεση -, πολλαπλασιασμό *, διαίρεση /), την προπαίδεια, την ώρα, την έννοια του χρήματος, κτλ.

        Παρόλο που η δυσαριθμησία αποτελεί μία από τις μαθησιακές δυσκολίες, εάν δε διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θα ακολουθεί το άτομο και στην ενήλικη ζωή του, δημιουργώντας δυσκολίες στην καθημερινότητά του, όπως:

·        Δυσκολία στον προσανατολισμό (π.χ. δεν μπορεί να διαβάσει χάρτες).

·        Απουσία αίσθησης χρόνου (π.χ. δεν μπορεί να βάλει τα γεγονότα σε λογική χρονολογική σειρά παρελθόν- παρόν- μέλλον).

·        Αδυναμία διαχείρισης χρόνου (π.χ. δεν είναι συνεπής στα ραντεβού του).

·        Αδυναμία εκτίμησης κάποιου λογαριασμού (π.χ. λογαριασμός super market).

·        Αδυναμία χειρισμού ενός τραπεζικού λογαριασμού.

·        Δυσκολία εύρεσης διαφόρων προσεγγίσεων για ένα πρόβλημα.

    Η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση αποτελεί το ήμισυ της αντιμετώπισης οποιασδήποτε δυσκολίας!

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»

Μια θάλασσα ψάρια!

       Είναι γνωστό πως τα παιδιά λατρεύουν το παιχνίδι και «σιχαίνονται» το μάθημα. Όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο δύσκολα θα καθίσει να συμμετάσχει σε μία εκπαιδευτική δραστηριότητα, εκτός και αν τη μετατρέψουμε σε παιχνίδι!

       Το «Μια θάλασσα ψάρια» είναι ένα παιχνίδι το οποίο το δημιούργησα για να κερδίσω την προσοχή και τη συμμετοχή των παιδιών κατά τη διάρκεια της συνεδρίας.

      

       Το παιδί έχει μπροστά του μία θάλασσα γεμάτη διάφορα ψάρια, τα οποία στο πίσω μέρος έχουν τη λέξη- εικόνα στόχο. Το παιδί με το καλάμι του ψαρεύει τα ψάρια από τη θάλασσα και βγάζοντάς τα ονομάζει τη λέξη-εικόνα. Το παραπάνω παιχνίδι μπορείτε να το χρησιμοποιείτε σε αρκετές διαταραχές, όπως: αρθρωτικές και φωνολογικές διαταραχές, καθυστέρηση λόγου, τραυλισμός, μαθησιακές δυσκολίες, κτλ.

       Χρησιμοποιείστε τη φαντασία και την ευρηματικότητα σας για να φτιάχνετε τα δικά σας παιχνίδια προσαρμοσμένα στις ανάγκες των συνεδριών σας και καλή σας διασκέδαση! 

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»

Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος Δ’)- Δυσγραφία

Στην καθημερινότητά μας συχνά ακούμε και χρησιμοποιούμε τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες», χωρίς να μας είναι απολύτως ξεκάθαρη η έννοιά του.

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

       Με τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» περιγράφουμε μία ομάδα πολύμορφων δυσκολιών, οι οποίες εκδηλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών, και αναφερόμαστε στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της κατανόησης και των μαθηματικών. Αυτές οι δυσκολίες είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Μαζί με τις μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως, από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μία μαθησιακή δυσκολία. Επίσης, μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (π.χ. πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών (National Joint Committee of Learning Difficulties/ NJCLD, 1988).

Είδη μαθησιακών δυσκολιών:

·        Δυσαναγνωσία

·        Δυσορθογραφία

·        Αλεξία

·        Αγραφία/ δυσγραφία

·        Δυσαριθμησία

·        Δυσλεξία

Δυσγραφία

Τι είναι η δυσγραφία;

       Με τον όρο «δυσγραφία» περιγράφουμε την αδυναμία κατάκτησης της «σωστής» γραφής με φτωχή οργάνωση του γραπτού τόσο σε επίπεδο γραμμής όσο και σε επίπεδο σελίδας.

Χαρακτηριστικά που αποτελούν ενδείξεις για δυσγραφία:

·        Αποφυγή δραστηριοτήτων ζωγραφικής και γραφής

·        Ανορθόδοξη στάση σώματος, τοποθέτηση καρπού και σφίξιμο δακτύλων κατά το γράψιμο

·        Λανθασμένη κατεύθυνση γραφής

·        Κακή χρήση γραμμών και περιθωρίων στο τετράδιο

·        Κακή οργάνωση της σελίδας και της σκέψης

·        Πολλή χρήση της σβήστρας

·        Δυσκολία στη δομή, στη σύνταξη και στη γραμματική

·        Μειωμένης ταχύτητας αντιγραφή και γραφή

·        Ψιθύρισμα και λεκτικά σήματα κατά τη γραφή

·        Ανάμειξη κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων

·        Άνισο μέγεθος και σχήμα γραμμάτων

·        Ασυνήθιστη κλίση γραμμάτων

·        Ημιτελή γράμματα ή λέξεις σε προτάσεις

·        Ανομοιογενή διαστήματα μεταξύ λέξεων

·        Απουσία σημείων στίξης

·        Δυσανάγνωστο γραπτό

·        Μεγάλη απόκλιση μεταξύ του προφορικού και γραπτού λόγου

Δυσγραφία ή κακογραφία;

       Παρόλο που ο γραπτός λόγος διδάσκεται στο σχολείο, το παιδί έρχεται σε επαφή με τη δεξιότητα της (προ)γραφής από τα 2 έτη. Από αυτή την ηλικία ξεκινά να χρησιμοποιεί τον μαρκαδόρο και να μουτζουρώνει στο χαρτί και κατακτά σιγά σιγά τη δεξιότητα της γραφής. Εάν το παιδί κάνε «κακή» αρχή σε ασκήσεις πρώτης γραφής και δεν έχει την απαραίτητη προσοχή από το γονιό και το δάσκαλο, μπορεί να αναπτύξει γρήγορη και άσχημη γραφή, δηλαδή κακογραφία. Η κακογραφία δεν αποτελεί μαθησιακή δυσκολία, σε αντίθεση με την δυσγραφία, τα λάθη είναι λάθη απροσεξίας. Όταν το παιδί δίνει προσοχή στο γραπτό του, το γραπτό είναι ευανάγνωστο και τακτοποιημένο.

Ενίσχυση της ανάπτυξης της «σωστής» γραφής

        Η ανάπτυξη της «σωστής» (προ)γραφής ξεκινά από τη σωστή στάση του σώματος, τη σωστή θέση επιφάνειας γραφής και του σωστού τρόπου κρατήματος του εργαλείου γραφής.

       Το εργαλείο γραφής καλό θα ήταν να είναι μαλακό και να έχει σβήστρα στην κορυφή. Σε όποια ηλικία και αν βρίσκεται το παιδί, ξεκινάμε με ασκήσεις προγραφής ( ασκήσεις οπτικοκινητικού συντονισμού- γραφή σχημάτων σε πλαίσιο, γραφή σχημάτων πάνω σε τελίτσες, περιγράμματα, γραφή σχημάτων πάνω σε τελίτσες, γραφή γραμμάτων πάνω σε τελίτσες).

       Για την αποτελεσματικότερη εκμάθηση των γραμμάτων (αντιστοίχιση του γράμματος με το φθόγγο που συμβολίζει), γεμίζουμε το γράμμα με καπάκια, αυτοκόλλητα, χρωματιστά χαρτάκια, ζωγραφίζουμε βούλες, κτλ. Στη συνέχεια, σχηματίζουμε το γράμμα από μνήμης με πέτρες, στην άμμο, με αφρό, κτλ. Έπειτα, σχηματίζουμε το γράμμα με το μολύβι πατώντας σε τελίτσες και τέλος σχηματίζουμε τα γράμματα από μνήμης στο χαρτί.

       Η γραφή είναι μια αναπτυξιακή διαδικασία κατά την οποία τα παιδιά μαθαίνουν τις απαραίτητες κινητικές δεξιότητες που απαιτούνται για να γράψουν, καθώς και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να μεταφέρουν τη σκέψη τους στο γραπτό. Επομένως η γραφή εκ φύσεως, είναι ένας πολύπλοκος μηχανισμός και απαιτεί τόσο κινητικές δεξιότητες, όσο και δεξιότητες επεξεργασίας των πληροφοριών. Εάν παρατηρείτε κάποια δυσκολία στο γραπτό λόγο του παιδιού, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για μία ολοκληρωμένη αξιολόγηση!

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»