Οι μαθησιακές δυσκολίες (μέρος B’)- Δυσορθογραφία

        Στην καθημερινότητά μας συχνά ακούμε και χρησιμοποιούμε τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες», χωρίς να μας είναι απολύτως ξεκάθαρη η έννοιά του.

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες;

       Με τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» περιγράφουμε μία ομάδα πολύμορφων δυσκολιών, οι οποίες εκδηλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών, και αναφερόμαστε στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της κατανόησης και των μαθηματικών. Αυτές οι δυσκολίες είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Μαζί με τις μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως, από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μία μαθησιακή δυσκολία. Επίσης, μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (π.χ. πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών (National Joint Committee of Learning Difficulties/ NJCLD, 1988).

Είδη μαθησιακών δυσκολιών:

·        Δυσαναγνωσία

·        Δυσορθογραφία

·        Αλεξία

·        Αγραφία/ δυσγραφία

·        Δυσαριθμησία

·        Δυσλεξία

Δυσορθογραφία

Τι είναι η δυσορθογραφία;

       Με τον όρο «δυσορθογραφία» περιγράφουμε τη δυσκολία στην εκμάθηση της ορθογραφίας που συναντάται σε παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη.

 Τα λάθη του μαθητή με δυσορθογραφία:

·        Αντικαθιστά γράμματα με άλλα (ε-3, ρ-9, δ-2, χ-γ)

·        Αντιστρέφει το αρχικό φώνημα (αν-να, από-παό)

·        Αντιστρέφει μέσα στη συλλαβή (πατάκι-παατκι, καπάκι- πακακι)

·        Παραλείπει γράμματα ή συλλαβές (μέλι-μλι, κανάτα- κατά)

·        Προσθέτει γράμματα ή συλλαβές (σπίτι-σππίτι, κάπα- καπαπα)

·        Συνδέει τις λέξεις (:{ της μαμάς του – της μαμάστου)

·        Αντικαθιστά άηχο με ηχηρό φώνημα (φακές- βακές)

·        Απλοποιεί συμπλέγματα ( βάφτισα- βάφισα)

·        Αφομοιώνει φωνήματα (παγώνω- παγώγω)

·        Παραποιεί φωνήεντα (πέντε- πέντα)

·        Κάνει λάθη χρήσης (ωραίος – ορέος, κοιμάμαι – κιμάμαι)

·        Κάνει λάθη στη χρήση διαφορετικών γραμμάτων του ίδιου φωνήματος (ευχαριστώ- εφχαριστώ, ευαίσθητος – εβαίσθητος)

·        Μπερδεύει ομόηχες λέξεις (λίπη – λύπη – λείπει)

·        Αντικαθιστά λέξεις (γάτα- σκύλος)

·        Δεν τονίζει τις λέξεις ή τις τονίζει λάθος

Οι μαθητές με δυσορθογραφία μπορεί να γνωρίζουν τους γραμματικούς κανόνες αλλά δεν μπορούν να τους εφαρμόσουν!

       Τα παραπάνω λάθη των μαθητών με δυσορθογραφία μπορεί να οφείλονται σε:

·        διαταραχές της οπτικής και ακουστικής αντίληψης

·        διαταραχές της ανάπτυξης του προφορικού λόγου

·        δυσκολία στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου.

Δυσορθογραφία ή τεμπελιά;

       Οι μαθητές που τεμπελιάζουν δεν παρουσιάζουν τα παραπάνω λάθη, κάνουν συνήθως λάθη γραμματικών κανόνων (ανεβαίνω – ανεβένω, οι οδοί- οι οδές, ζωγραφίζω- ζωγραφήζω) και λάθη στο θέμα της λέξης (πλήθος- πλύθος, γυναίκα- γυνέκα). Τα λάθη αυτά οφείλονται σε απροσεξία ή ελάχιστη εξάσκηση και όχι σε νευρολογική βλάβη.

Ενίσχυση της μάθησης της ορθογραφημένης γραφής

       Πριν ενισχύσουμε τη μάθηση της ορθογραφίας, είναι απαραίτητο να ενισχύσουμε την προσοχή και τη μνήμη. Η προσοχή και η μνήμη είναι η βάση της μάθησης, όχι μόνο της γραφής αλλά και της ανάγνωσης και των μαθηματικών. Παρακάτω σας προτείνω κάποια παιχνίδια για την ενίσχυση της προσοχής και για την ενδυνάμωση της μνήμης καθώς και για την ορθογραφία.

Παιχνίδια για την προσοχή

         Το πάζλ, το «βρες τη διαφορά» και το «βρες το αντικείμενο στην εικόνα», είναι κάποια από τα πιο γνωστά παιχνίδια που αποτελούν ευχάριστη και αποτελεσματική εξάσκηση για την προσοχή και την παρατηρητικότητα.

Παιχνίδια για τη μνήμη

      Το «memo», το «τι λείπει;» και το «δες και θυμήσου», είναι κάποια από τα παιχνίδια που ενδυναμώνουν τη μνήμη και παίζονται ευχάριστα.

       Τα πλεονεκτήματα των παραπάνω παιχνιδιών είναι ότι χωρίζονται σε επίπεδα δυσκολίας και μπορείτε να τα βρείτε εκτός από ψηφιακή και σε έντυπη ή επιτραπέζια μορφή.

Παιχνίδια για την ορθογραφία

      

      

       

      Ο αγαπημένος τρόπος μάθησης των παιδιών, είναι το παιχνίδι. Τα παιδιά δε βαριούνται ποτέ να παίζουν και αφομοιώνουν καλύτερα μέσα από το παιχνίδι. Χρησιμοποιήστε είτε τα παραπάνω παιχνίδια αυτούσια είτε προσαρμοσμένα στις εκάστοτε ανάγκες της διδασκαλίας σας. Δε σταματάμε να παίζουμε επειδή γερνάμε αλλά γερνάμε επειδή σταματάμε να παίζουμε!

 « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»